"όταν στέλνω μια διαδρομή για δημοσίευση νοιώθω σαν να σηματοδοτώ ένα ακόμα μονοπάτι"

Θανάσης Δασκαλούδης - ΕΟΣ Καβάλας  

Έχετε αρχίσει και εσείς να συγκεντρώνετε στον υπολογιστή σας τις διαδρομές που καταγράψατε με το gps στο βουνό;
Θέλετε να βοηθήσετε και εσείς αυτή τη προσπάθεια στέλνοντας μας τις διαδρομές σας αλλά δεν ξέρετε τι ακριβώς ζητάμε από εσάς και τι χρειαζέται να κάνετε;
Στο κείμενο που ακολουθεί θα βρείτε μερικές βασικές αρχές και οδηγίες για την μορφή που πρέπει να έχουν τα δεδομένα που μας στέλνετε.

1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Τα δεδομένα που δημοσιεύονται στη σελίδα είναι ελεύθερα διαθέσιμα στον καθένα. Είτε τα θέλει για προσανατολισμό στο βουνό, είτε τα θέλει για να τα βάλει σε ένα χάρτη, είτε τα θέλει για να τα αναδημοσιεύσει, είτε για να τα κάνει ότι θέλει. Σε περίπτωση αναδημοσίευσης θα πρέπει να ισχύει η αρχή της αμοιβαιότητας σύμφωνα πάντα με τις αρχές και τις μεθόδους που αναφέρονται στη συνέχεια.
 Είναι βέβαια σημαντική ή ύπαρξη μιας ολοκληρωμένης βάσης δεδομένων με διαδρομές από τα βουνά μας.
Δεδομένα που έχουν δημοσιευθεί στο site αποτελούν ελεύθερο υλικό και δεν μπορεί να υπάρχει στη συνέχεια απαίτηση απόσυρσης από τους παραχωρήσαντες.

2. ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

 Τα δεδομένα που δημοσιεύονται στις σελίδες μας, έχουν καταγραφεί με GPS στο πεδίο και δεν αποτελούν μεταφορά από κάποιο χάρτη.
Τα αρχεία δεδομένων που δημοσιεύονται στη σελίδα είναι πάντα σε μορφή αρχείων του προγράμματος ψηφιακού χάρτη Ozi-Explorer και το datum των δεδομένων είναι πάντα το WGS 84.
 Δηλαδή τα αρχεία έχουν τη μορφή:
*.wpt = Αρχείο Σημείων Προορισμού (Waypoints) ή *.gpx με σημεία προορισμού
*.plt = Αρχείο Διαδρομής (Track)  ή *.gpx με σημεία διαδρομής

Όλα τα παραπάνω αρχεία του Ozi Explorer είναι απλά αρχεία κειμένου οριοθετημένα με "κόμμα". Γιατί όμως ζητάμε από εσάς, που θα μας στείλετε τα δεδομένα σας για δημοσίευση, να στέλνετε τα αρχεία σε μορφή αρχείων του Ozi Explorer? Γιατί το Ozi Explorer είναι το ευρύτερα διαδεδομένο ερασιτεχνικό πρόγραμμα ψηφιακού χάρτη που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό να χρησιμοποιηθεί αρκετά και στην Ελλάδα τώρα που οι χάρτες γίνονται καλύτεροι και τα GPS πιο προσιτά. Έτσι, οι χρήστες του Ozi Explorer θα μπορούν να χρησιμοποιούν, χωρίς μετατροπή, τα αρχεία που θα κατεβάσουν από τη σελίδα μας. Το Ozi Explorer είναι τόσο διαδεδομένο που θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε πολλά αποτελεί το πρότυπο. Έτσι τα αρχεία του είναι άμεσα αναγνωρίσιμα χωρίς μετατροπή από άλλα προγράμματα ψηφιακού χάρτη (πχ από το ελληνικό πρόγραμμα TopoView). Τα αρχεία του Ozi Explorer έχουν διαφορετική μορφή ανάλογα με τον τύπο των δεδομένων. Δηλαδή υπάρχουν αρχεία Σημείων Προορισμού-waypoints (*.wpt), αρχεία Διαδρομής-tracks (*.plt), αρχεία Πορείας-route (*.rte). Αυτό βοηθά στο να μην υπάρχει σύγχυση σχετικά με τον τύπο των δεδομένων που υπάρχουν στα αρχεία που κατεβάζει κάποιος χρήστης.
 Τα αρχεία αυτά είναι αρχεία κειμένου και είναι εύκολα επεξεργάσιμα με τη χρήση οποιουδήποτε κειμενογράφου, όπως πχ με το Notepad των Windows. Αν είχαμε χρησιμοποιήσει για την αποθήκευση των δεδομένων την πιο κοινή μορφή αρχείου κειμένου, τα αρχεία *.txt, θα υπήρχε από τους χρήστες πρόβλημα αναγνώρισης του τύπου των δεδομένων. Ο τύπος των δεδομένων (Σημεία Προορισμού, Διαδρομή, Πορεία) θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να αναφέρεται για να μπορέσει στη συνέχεια ο χρήστης να μεταφέρει τα δεδομένα με την κατάλληλη μορφή, είτε στο GPS του, είτε στο πρόγραμμα ψηφιακού χάρτη που χρησιμοποιεί. Πιστεύουμε λοιπόν ότι χρησιμοποιώντας αρχεία του Ozi Explorer λύνουμε όλα τα παραπάνω προβλήματα και επίσης τυποποιούμε προς όφελος όλων μας τη μορφή των δεδομένων που φιλοξενούνται στη σελίδα μας.
Τα ονόματα των αρχείων των σημείων για το βουνό που στέλενετε πρέπει να είναι με λατινικούς χαρακτήρες με το όνομα του βουνού (OnomaBounou.wpt) για παράδειγμα για το βουνό Κόζιακας να είναι Koziakas.wpt. Το όνομα αρχείου της κάθε διαδρομής πρέπει να είναι το όνομα του βουνού στο οποίο είναι η διαδρομή ενωμένο με το ονομα της διαδρόμης εως εξής: ΌνομαΒουνού.ΑρχηΔιαδρομής-ΜέσηΔιαδρομής-ΤέλοςΔιαδρομής.plt). Για παράδειγμα η διαδρομή από την Ελάτη στην κορυφή Αμάρανθος που περνά από την τοποθεσία Θύρα στο βουνό Κόζιακας θα έχει όνομα αρχείου Koziakas.Elati-Thira-Amaranthos.plt

3. ΠΟΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ;

 Κάθε αρχείο διαδρομής που μας στέλνετε πρέπει να συνοδεύεται απαραίτητα από ένα αρχείο με waypoints που καταγράψατε στη περιοχή και από περιγραφή της διαδρομής.
 Δηλαδή μας στέλνετε :
α. Ένα αρχείο track (*.plt) με την ίδια τη διαδρομή
β. Ένα αρχείο waypoints (*.wpt) με τα waypoints που καταγράψατε στην περιοχή
γ. To κειμένου (*.txt) με την περιγραφή της διαδρομής
Για να δημοσιευτεί μια διαδρομή είναι απαραίτητα να μας στείλετε email με τα στοιχεία σας, για να σας φτιάξουμε κωδικό προσβασης στην σελίδα Αποστολή Διαδρομής, από όπου θα αποστέλνετε τις διαδρομές.

4. TRACKS - ΔIAΔPOMEΣ

Οι διαδρομές (tracks) έχουν αρχή και τέλος και ενώνουν χαρακτηριστικά σημεία.
 Τέτοια σημεία είναι κατά προτεραιότητα και κατά σειρά, τα χωριά, οι κορυφές, τα καταφύγια, και τέλος ελλείψει άλλων, χαρακτηριστικά σημεία του βουνού όπως πηγές, λιβάδια κά. Δεν δημοσιεύουμε διαδρομές που ξεκινούν από το πουθενά και καταλήγουν στο πουθενά. Οι διαδρομές μας απευθύνονται κυρίως σε αυτούς που δεν έχουν πάει ξανά στο βουνό. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε ως ένα από τα δύο άκρα μιας διαδρομής σημεία ακατανόητα για όλους αυτούς.  Πολύ περισσότερο όταν μπορούμε να φτάσουμε τη διαδρομή σε κορυφή, καταφύγιο, χωριό.
 Για να το πετύχουμε αυτό χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα. Οι διαδρομές δεν δημοσιεύονται πάντα αυτούσιες αλλά συχνά κοπτοράπτονται. Αφαιρούμε τμήματα διαδρομής, αντιστρέφουμε διαδρομές, χρησιμοποιούμε καταγραφές από διάφορετικές χρονικές περιόδους, συμπληρώνουμε με σημεία από άλλες διαδρομές, ενώνουμε ολόκληρες διαδρομές ακόμη και διαδρομές που έστειλαν διαφορετικοί συνεργάτες της σελίδας μας.

Τα αρχεία των διαδρομών ξεκαθαρίζονται. Ξεκινάμε συνήθως αλλά όχι και υποχρεωτικά με ένα φιλτράρισμα με trackpoints ανά 5 μέτρα (σε τελευταίες εκδόσεις του Ozi Explorer κάνουμε φιλτράρισμα με index 1). Αυτό διώχνει όλα τα διπλά και τριπλά trackpoints χωρίς να αλλοιώνει τη διαδρομή. Στη συνέχεια σβήνουμε τα τρελλά σημεία που γράφει το gps και τα σημεία που είναι διάσπαρτα σε στάσεις, κατουρήματα κλπ. Δεν μειώνουμε ποτέ τον αριθμό των trackpoints μιας διαδρομής για να τα προσαρμόσουμε στην χωρητικότητα ενός συγκεκριμένου gps. Ενημερώνουμε τους χρήστες για τον αριθμό των trackpoints και αυτοί ας λάβουν τα μέτρα τους. Στη συνέχεια συμπληρώνουμε τη διαδρομή στα σημεία που δεν έχει γράψει το gps. Εδώ είναι ένα λεπτό σημείο και μια δύσκολη απόφαση που έχουμε να πάρουμε. Συμπληρώνουμε μια διαδρομή ή όχι; Μιλάμε πάντα για μικρά τμήματα που λείπουν και όχι τεράστιες αποστάσεις. Οι συμπληρώσεις γίνονται είτε με ευθεία γραμμή είτε με συμπλήρωση σημείων με τη βοήθεια του χάρτη και κυρίως της μνήμης του καταγράψαντα. Άν κρίνουμε ότι δεν είναι δυνατόν να συμπληρωθεί η διαδρομή χωρίς να οδηγήσουμε σε περιπέτειες αυτούς που την ακολουθούν, απλά δεν τη δημοσιεύουμε. Χρειάζεται καλή συνεργασία του καταγράψαντα με τον διαχειριστή του αρχείου ο οποίος τελικά θα πάρει την απόφαση. Και οπωσδήποτε δεν δημοσιεύουμε διαδρομές σπασμένες σε πολλά κομμάτια ακόμη κι αν είναι αυτονόητη η διαδρομή στα τμήματα που λείπουν (δρόμοι κλπ).
 Κάθε διαδρομή (track) δέχεται στο Ozi Explorer σύντομη περιγραφή. Βάζουμε συνήθως το όνομα του αρχείου.

Κάποιες διαδρομές που ξεπερνούν κάποια όρια ασφαλείας ή λογικής δεν δημοσιεύονται. Τέτοιες διαδρομές που δεν δημοσιεύονται ακόμη και αν είναι πλήρεις, είναι διαδρομές περιπλάνησης, χωρίς μονοπάτια, πάνω από γκρεμούς και μέσα σε ζούγκλες αδιάβατες, κλπ. Δεν οδηγούμε τους χρήστες σε ταλαιπωρίες. Τουλάχιστον για την ώρα. Ίσως αργότερα να έχουμε θέση και για αυτές τις διαδρομές με τις σχετικές προειδοποιήσεις. Για την ώρα οι διαδρομές μας προσπαθούμε να είναι είτε κλασσικές αναβάσεις είτε διασχίσεις.
 Σημαντικές διαδρομές για τις οποίες δεν έχουμε στοιχεία αναφέρονται όλες μαζί κάτω από την επικεφαλίδα "Μη καταγραμμένες διαδρομές".

5. WAYPOINTS * ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

 Κάθε βουνό έχει ένα μόνο αρχείο με waypoints.
 Όποτε μας στέλνουν νέα waypoints από αυτό το βουνό προστίθενται στο υπάρχον αρχείο. Διευκολύνετε τη δουλειά μας αν μας στέλνετε μόνο τα νέα waypoints που εσείς καταγράψατε παραλείποντας αυτά που ήδη υπάρχουν στο αρχείο μας.
Προσπαθούμε τα ονόματα των waypoints να έχουν σχέση με το σημείο, πχ PIGI, ANTALKI, GAMILA, και να μην είναι άσχετα και ακατανόητα πχ 001, 002, κλπ.
 Συνεργάτες της σελίδας μας έχουν αναπτύξει μια απλή μέθοδο γρήγορης καταγραφής των waypoints στο πεδίο και στη συνέχεια ανάπτυξης του ονόματός τους στο σπίτι.

Αν κάποιο σημείο έχει γνωστό όνομα δίνουμε πάντα στο waypoint το όνομα του ή τουλάχιστον προσπαθούμε να το προσεγγίσουμε, κάνοντας έτσι άμεσα κατανοητό για ποιό σημείο πρόκειται.
 Πχ :
DIASPAN και όχι DIAS-1,
DIASELA και όχι DIAS-3,
PROFILIA και όχι EKLIS-2
METERIZ και όχι RAXH-2 για τα Μετερίζια
SARAKART και όχι SARA-2 για τον Καρτερό
POA ή ΕΟΟΣ και όχι KATAF-1 ή KATAF-2,
ERMIS και όχι SPILIA-1
MITIKAS και όχι KORIFI-1
1890 και όχι KORIFI-3 (ιδίως αν το υψόμετρο αναφέρεται σε γνωστούς χάρτες)
ANTALKI και όχι PIGI-2,
AOOS-1 και όχι POTAM-1,
ROBOZI και όχι STANI-2,
GIOSOS και όχι VRAXOS-1
STIGA και όχι KTARKT-2
TRISTRATO και όχι ASFXOMXOM

 Δυστυχώς δεν είναι πάντα δυνατόν να μπει σε κάθε waypoint ένα τέτοιο όνομα, ώστε όποιος το διαβάζει να καταλαβαίνει αμέσως που βρίσκεται. Όλα τα παραπάνω είναι βολικά αλλά όχι απόλυτα. Μπορούμε λοιπόν να χρησιμοποιούμε κάθε κατάλληλο όρο και ακόμη να αυτοσχεδιάζουμε.
Το Ozi επιτρέπει τα waypoints να έχουν σύντομη περιγραφή 100 χαρακτήρων. Τη βάζουμε πάντα. Έτσι αν κάποιος τυπώσει το αρχείο των waypoints μπορεί να έχει και κάποιες απαραίτητες πληροφορίες για το που βρίσκεται αυτό το waypoint. Επίσης, επειδή τα waypoints είναι συνήθως κομβικά σημεία της διαδρομής, τα κειμενάκια που τα συνοδεύουν λειτουργούν σαν ένας πρόχειρος οδηγός πεδίου με πολύ χρήσιμες πληροφορίες για την διαδρομή. Με την προσθήκη της σύντομης περιγραφής και ένας χρήστης που δεν θέλει να αγοράσει το Ozi και χρησιμοποιεί για ανεβοκατέβασμα το εξαιρετικό G7toWin (το οποίο όμως δεν υποστηρίζει ψηφιακό χάρτη) θα έχει τη δυνατότητα κατά την προετοιμασία της εκδρομής του να ξέρει που βρίσκεται το κάθε waypoint του αρχείου. Τελευταία κάποιες συσκευές GPS έχουν τη δυνατότητα φορτώματος της περιγραφής με λατινικούς χαρακτήρες (greenglish). Μπορεί λοιπόν η περιγραφή να γραφτεί και με λατινικούς χαρακτήρες για να εκμεταλλευτούμε αυτή τη δυνατότητα. Αλλά να μη ξεχνάμε ποιός είναι ο λόγος για τον οποίο προσθέτουμε την περιγραφή, που είναι η χωροθέτηση των waypoints για χρήστες της σελίδας που δεν έχουν πρόγραμμα ψηφιακού χάρτη και δευτερευόντως για να υπάρχει στο GPS. Δεν σταματάμε λοιπόν στους 10-20 χαρακτήρες που χωράει το α ή το β gps της αγοράς αλλά συνεχίζουμε μέχρι να περιγράψουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τη θέση του συγκεκριμένου waypoint

6. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

 Κάθε διαδρομή συνοδεύεται πάντα από περιγραφή που δεν είναι ανάγκη να είναι σύντομη. Η περιγραφή πρέπει να είναι τέτοια που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από κάποιον χωρίς gps, απλά σε συνδυασμό με χάρτη. Δηλαδή όποιος διαβάζει την περιγραφή να μπορεί να τοποθετήσει τα περιγραφόμενα σε χάρτινο χάρτη. Αυτό σημαίνει ότι μέσα στις περιγραφές δεν πρέπει να αναφέρονται waypoints. Η πείρα έδειξε ότι πολλές φορές αυτό είναι δύσκολο ιδίως όταν πρέπει να αναφερθούν σημεία που δεν μπορούμε να περιγράψουμε τη θέση τους. Εδώ αποφασίσαμε να κάνουμε την ανάγκη φιλοτιμία και κοντά στην απαραίτητη προσπάθεια περιγραφής αναφέρουμε και το waypoint.
 Για να καταλάβετε τι εννοούμε παραθέτουμε τμήμα περιγραφής και τον τρόπο που την διορθώσαμε.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
Η αρχική περιγραφή:
Η θέση που σημειώνεται με το waypoint THEA είναι από τα ελάχιστα σημεία που έχεις θαυμάσια θέα στις πλαγιές του βουνού και στο κάμπο των Τρικάλων. Στη θέση που σημειώνεται με το waypoint APOKAT υπάρχει ένα πολύ απότομα κατέβασμα σε περιοχή πυκνά δασωμένη από φυλλοβόλα. Το στρώμα από φύλλα που έχει δημιουργηθεί δυσκολεύει απίστευτα τα πράγματα. Στόχος είναι μελλοντικά να κατασκευαστούν σκαλιά σε αυτό το σημείο. Έως τότε ο μόνος ασφαλής τρόπος κατάβασης είναι με διαδοχικά ραπέλ από τα δέντρα (έστω απλά κρατώντας το σκοινί με τα χέρια).
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
Η διόρθωση:
Είκοσι λεπτά μετά το ξεκίνημα του περπατήματος από το Τρύπιο Λιθάρι φτάνουμε σε οροπέδιο και σε ένα από τα ελάχιστα σημεία με θαυμάσια θέα στις πλαγιές του βουνού και τον κάμπο των Τρικάλων. Η θέση σημειώνεται με το waypoint THEA Λίγο αργότερα φτάνουμε σε πολύ απότομο κατέβασμα σε περιοχή πυκνά δασωμένη από φυλλοβόλα. Το στρώμα από φύλλα που έχει δημιουργηθεί δυσκολεύει απίστευτα τα πράγματα. Στόχος είναι μελλοντικά να κατασκευαστούν σκαλιά σε αυτό το σημείο. Έως τότε ο μόνος ασφαλής τρόπος κατάβασης είναι με διαδοχικά ραπέλ από τα δέντρα (έστω απλά κρατώντας το σκοινί με τα χέρια). Η θέση σημειώνεται με το waypoint APOKAT.
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

 Προσπάθούμε όσο μπορούμε, να χρησιμοποιουμε στη θέση της ευκολίας των waypoints, άλλου είδους κατάλληλους προσδιορισμούς όπως χρονικούς (σε είκοσι λεπτά...), κατεύθυνσης (ακολουθούμε ΝΔ πορεία..., βόρεια από την κορυφή...), απόστασης όπου είναι δυνατόν (μετά από 2,5 χλμ περπάτημα στο δρόμο...), θέσης (το μονοπάτι ακολουθει τις δυτικές πλαγιές..., νότια από το διάσελο Πυραμίδας-Πλατυβούνας...), χαρακτηριστικών σημείων (συναντούμε μεγάλο βράχο με μια τεράστια τρύπα καταμεσής που δεσπόζει στο κάμπο...). Όπως καταλαβαίνετε όλα τα παραπάνω μπορούν να περιγραφούν απλούστατα με τη χρήση waypoints. Αλλά τότε η περιγραφή είναι άχρηστη για όσους δεν έχουν πρόγραμμα ψηφιακού χάρτη, και τις περισσότερες φορές περιττή για αυτούς που έχουν. Τι να την κάνουν αυτοί που έχουν το Ozi μια περιγραφή που λέει ότι πάμε από το waypoint 001 στο waypoint 002; Τα βλέπουν στην οθόνη. Χρήσιμη είναι και μια σύντομη παρουσίαση του κάθε βουνού.

Ελπίζουμε ότι όλα τα παραπάνω θα σας βοηθήσουν να μας στείλετε καλύτερες διαδρομές και να κάνετε ευκολότερο το δικό μας έργο της δημοσίευσης.

Καλές Διαδρομές